Bir miktar kaygı aslında hepimizin göstereceğimiz performans öncesi daha iyi hazırlanmamızı, performans sırasında da daha dikkatli olmamızı sağlar. Ancak ‘’bir miktar’’ kaygı, ‘’çok kaygı’’ ya dönüştüğünde, artık konsantre olunamaz, hazırlık yapılamaz, performans gösterilemez. Bir tür performans kaygısı olan sınav kaygısı da işte böyle öğrencileri olumsuz etkilemektedir. Sınav kaygısı yaşayan öğrenciler farklı farklı bulgular gösterirler. Kimisinin sadece konsantrasyonu etkilenirken, kimi öğrenci, bulantı kusma, el titremesi, baygınlık hissi gibi fiziksel bulgular yaşayabilir.

Sınav kaygısını azaltmak için yardım ve destek almak önemlidir. Çünkü hem öğrencinin sınav performansını etkilemekte dolayısıyla emeğinin karşılığını alamamasına yol açmakta hem de eğer ele alınmazsa ileriki yaşamında da her performans göstermesi gereken durumda yine ortaya çıkmaktadır.

Psikodrama sınav kaygısı yaşayan öğrenci için hem bir destek hem de durumuna çözüm üretebilmesi için yol gösterici bir yöntemdir. Psikodrama eylem ve deneyimle çalışan bir terapi yöntemidir. Psikodrama grupları sırasında, öğrencinin nasıl kaygılar yaşadığına canlandırma yapılarak bakılır. Canlandırmanın yapıldığı alan psikodrama sahnesidir. Örneğin ailesinin beklentisi yüksek olduğu için ailesiyle konuşurken kaygısı artan öğrencinin bu durumu sahnede canlandırılır. Ailesiyle nasıl bir konuşma olduğu o an sanki ‘’şimdi ve burada’’ gibi sahnelenir. Canlandırması olan öğrenci ailesinin yerine grup üyelerinden seçimler yapar. Onlara rol verir; aile üyelerinin nasıl hissettiğini anlamaya çalışarak, onları tanıtır. Bazen bu rol verme aşaması bile sebep olduğu anlayış nedeniyle çözüme yol açar. Bu rolleri öğrenen grup üyeleri, arkadaşlarının canlandırmasına onun anlattığı şekilde gösterilmesine yardımcı olurlar. Sahne öğrenci ve grup için tatmin edici bir çözüm elde edilene kadar farklı farklı psikodrama teknikleri kullanılarak devam eder. Öğrenci çözüme ulaştığını hissettiğinde günlük yaşamda bu deneyimi denemek üzere evine döner. İşte  yöntemin temel üstünlüklerinden birisi bu deneyimdir. Çalışma konuşmada kalmamış, denenmiş, dolayısıyla öğrenci hem cesaret bulmuş hem de aslında bir prova yapmış ve yeni bir yol öğrenmiştir.

Yukarıdaki örnek çalışmamızın küçük bir bölümüdür. Psikodrama grup çalışmalarıyla konsantrasyonun nasıl arttırılacağı, olumsuz düşüncelerle nasıl mücadele edilebileceği, kıyaslamanın nasıl yapıcı hale getirilebileceği, okul ve meslek seçimlerinin öğrenciye uygunluğunun test edilmesi gibi bir çok konu çalışılabilmektedir.

Yaklaşık 5 yıldır grup çalışmalarımızı yürütmekteyiz. Psikodrama kişilerin yapıcı özelliklerinin ortaya çıkmasına imkan veren, umut dolu bir yöntem ve bu yöntemle öğrencilerimizle neşeyle, hevesle çalıştık. Öğrencilerin istekle geldiklerine, hayatlarında kendi çözümlerini buldukça özgüvenlerinin arttığına şahit olduk. Öncelikli amacımız olmasa da sınav kaygısının azalmasıyla öğrencilerimizin çoğu zaman istedikleri üniversite ve bölümleri kazandıkları haberlerini aldık.

Sonuç olarak psikodrama grup çalışmaları, sınav kaygısını azaltmada etkin, bu sıkıntıyı yaşayan öğrencilerin yalnız olmadıklarını gördükleri, birbirine destek imkanı olan, neşeli ve umut dolu bir terapi yöntemidir.

Kaynaklar

1. Türk Psikiyatri Derneği, Sınav Kaygısı Nedir?, web sitesi

2. https://www.verywellmind.com/what-is-test-anxiety-2019

3. Milli Eğitim Bakanlığı Umut Psikodrama Enstitüsü Ders Notları